29 mei 2022
Ik hoor vaak dat mensen die ik zelf niet ken, naar mij/ons vragen. Vrienden/kennissen/familie/collega’s ván-, willen écht weten hoe het met ons gaat. Dat was al toen Paul in 2010 ziek werd, toen de tumor opnieuw levensbedreigend werd in 2014, toen hij stierf in 2015, tussendoor en nú nog steeds. Het is dan ook wel een verhaal wat je niet dagelijks hoort en indruk maakt op mensen van onze leeftijd, die in dezelfde levensfase zitten als wij. Want vertel maar eens aan iemand van begin 30, ouders van jonge kindjes dat de man van je beste vriendin/collega een hersentumor heeft en dat het er niet goed uitziet. Dat laat niemand onberoerd.
Maar wat ook niet onopgemerkt bleef, is de manier hoe wij met deze situatie omgaan. Mensen zagen toen, in alle fases van het proces, met bijbehorend verdriet en nu jaren later nog steeds, dat het goed met ons gaat. Ondanks het verdriet en gemis. Dat ‘het gaat goed’ dus niet iets tijdelijks is, ‘de echte klap’ niet nog moet komen.
Ik denk nl. dat de ‘verwerking’ al begint op de dag van de diagnose en hoe je daarmee omgaat ook. Iedereen eerlijk bij dat proces betrekken vind ik van groot belang. Wéét ik vanuit werk en opleiding. En vóél ik vanuit mezelf en de meiden.
Wanneer, mensen die ik niet ken, helaas toch in dezelfde situatie als ik komen, hoor ik dat er naar me gevraagd wordt, dat men wil weten hoe ik het aangepakt heb. Op familiefeestjes word ik opgezocht, omdat iemand die ze kennen dit nu ook meemaakt en ze willen graag horen hoe het komt dat het nu zo goed met ons gaat, wat ik daarvoor gedaan heb. Ik vertel ze dan dat ik vanaf begin aan altijd eerlijk ben geweest naar de meiden, dat ik het ook vertelde wanneer er weer iets bijkwam. Ik vertelde
’s morgens of de avond van te voren, dat we naar het ziekenhuis moesten om weer een foto (scan) van papa zijn hoofd moesten maken om te kijken of het bolletje dat papa ziek maakt (tumor) niet groter is geworden. Zodat ik ze na school alleen nog de uitslag van de scan hoefde te vertellen. En ze niet ‘out of the blue’ op een zonnige schooldag overigens nog even moest vertellen dat papa controle had gehad en dat het niet goed was.
Zo deed ik dat met alles. Dus het stukje van “Papa is nu echt heel erg ziek en gaat dood” was op het einde van het proces ook echt het laatste wat ik ze nog moest vertellen, omdat ik ze altijd op de hoogte heb gehouden. Dat maakte het voor mij íets makkelijker om te vertellen en voor hen íets makkelijker te accepteren. Maar ook daarna betrok ik ze bij het proces van afscheid nemen, de uitvaart voorbereiden en de tijd daarna.
𝙒𝙞𝙡 𝙟𝙚 𝙤𝙤𝙠 𝙬𝙚𝙩𝙚𝙣 𝙝𝙤𝙚 𝙞𝙠 𝙙𝙞𝙩 𝙝𝙚𝙗 𝙖𝙖𝙣𝙜𝙚𝙥𝙖𝙠𝙩, 𝙤𝙛 𝙬𝙞𝙡 𝙟𝙚 𝙙𝙖𝙖𝙧 𝙜𝙧𝙖𝙖𝙜 𝙝𝙪𝙡𝙥 𝙗𝙞𝙟?
𝙂𝙤𝙚𝙙 𝙣𝙞𝙚𝙪𝙬𝙨 𝙚𝙚𝙣 𝙚-𝙗𝙤𝙤𝙠 𝙞𝙨 𝙞𝙣 𝙙𝙚 𝙢𝙖𝙖𝙠!
𝘿𝙖𝙖𝙧𝙞𝙣 𝙫𝙚𝙧𝙩𝙚𝙡 𝙞𝙠 𝙨𝙩𝙖𝙥 𝙫𝙤𝙤𝙧 𝙨𝙩𝙖𝙥 -𝙫𝙖𝙣 𝙙𝙞𝙖𝙜𝙣𝙤𝙨𝙚 𝙩𝙤𝙩 𝙣𝙪- 𝙝𝙤𝙚 𝙬𝙞𝙟 𝙙𝙞𝙩 𝙥𝙧𝙤𝙘𝙚𝙨 𝙗𝙚𝙡𝙚𝙚𝙛𝙙 𝙝𝙚𝙗𝙗𝙚𝙣 𝙚𝙣 𝙝𝙤𝙚 𝙬𝙞𝙟 𝙙𝙞𝙩 𝙖𝙖𝙣𝙜𝙚𝙜𝙖𝙖𝙣 𝙯𝙞𝙟𝙣.
𝙈𝙖𝙖𝙧 𝙟𝙚 𝙢𝙖𝙜 𝙢𝙚 𝙤𝙤𝙠 𝙣𝙪 𝙖𝙡 𝙚𝙚𝙣 𝙙𝙢/𝙥𝙗 𝙨𝙩𝙪𝙧𝙚𝙣 𝙖𝙡𝙨 𝙟𝙚 𝙝𝙚𝙩 𝙡𝙖𝙨𝙩𝙞𝙜 𝙫𝙞𝙣𝙙𝙩 𝙤𝙢 𝙙𝙞𝙩 𝙨𝙤𝙤𝙧𝙩 𝙯𝙖𝙠𝙚𝙣 𝙢𝙚𝙩 𝙟𝙚 𝙠𝙞𝙣𝙙𝙚𝙧𝙚𝙣 𝙗𝙚𝙨𝙥𝙧𝙚𝙚𝙠𝙗𝙖𝙖𝙧 𝙩𝙚 𝙢𝙖𝙠𝙚𝙣, 𝙨𝙩𝙧𝙪𝙘𝙩𝙪𝙪𝙧 𝙞𝙣 𝙟𝙪𝙡𝙡𝙞𝙚 𝙙𝙖𝙜𝙚𝙡𝙞𝙟𝙠𝙨 𝙡𝙚𝙫𝙚𝙣 𝙩𝙚 𝙗𝙧𝙚𝙣𝙜𝙚𝙣. 𝙄𝙠 𝙜𝙚𝙚𝙛 𝙟𝙚 𝙜𝙧𝙖𝙖𝙜 𝙖𝙡𝙡𝙚 𝙩𝙤𝙤𝙡𝙨 𝙙𝙞𝙚 𝙢𝙞𝙟 𝙚𝙣 𝙙𝙚 𝙢𝙚𝙞𝙙𝙚𝙣 𝙜𝙚𝙝𝙤𝙡𝙥𝙚𝙣 𝙝𝙚𝙗𝙗𝙚𝙣
𝙇𝙞𝙚𝙛𝙨 𝘽𝙞𝙖𝙣𝙘𝙖, 𝙥𝙚𝙧𝙨𝙤𝙤𝙣𝙡𝙞𝙟𝙠𝙚 𝙘𝙤𝙖𝙘𝙝𝙞𝙣𝙜
